Goed behandeld, slecht verzorgd
Toen hij nog verpleegkundige was, stelde Luc Van Gorp al vast dat de zorg te ver werd doorgedreven. In plaats van door te behandelen moeten we doorpraten.
Wie? Voorzitter CM.
Wat? Laat zorg vanuit multidisciplinaire teams vertrekken, waarin artsen, verpleegkundigen en iedereen die bij de zorg betrokken is, met elkaar in debat kunnen gaan.
Eén op de tien patiënten op intensieve zorg wordt te lang in leven gehouden. Dat toont een studie van UZ Gent en UGent aan (DS 7 juni). De cijfers drukken ons met de neus op de feiten. Een behandeling maakt mensen niet altijd beter, alle goede bedoelingen ten spijt. ‘Te verregaande zorg’ is de term die erop geplakt wordt. De patiënt ondergaat een medische behandeling waarvan geweten is dat ze geen therapeutische winst zal opleveren. Het is een prangend probleem in onze gezondheidszorg. Wij zijn vandaag heel goed in behandeling, maar slecht in zorg.
Jammer genoeg is dat geen nieuwe vaststelling. Jarenlang heb ik als verpleegkundige gewerkt in verschillende Brusselse ziekenhuizen, ook op de afdeling intensieve zorg. Ik ben er geconfronteerd met schrijnende verhalen.
Huidtransplantatie
Ik herinner mij een oudere vrouw die aan kaakkanker in een vergevorderd stadium leed. Haar kaak was zo goed als weg. Er werd beslist om toch nog over te gaan tot een huidtransplantatie met eigen weefsel. Zonder resultaat. De nieuwe huid stierf binnen de kortste keren af en de vrouw leed nog meer pijn dan voor de operatie. Kort daarna is ze overleden.
Als een behandeling tot gevolg heeft dat iemand méér pijn lijdt, heeft die ingreep dan nog zin?
Als verpleegkundige voelde ik mij toen bijzonder onmachtig. Was dat de zorg die de vrouw voor ogen had? Ik kan het mij moeilijk voorstellen. Zo’n ingreep uitvoeren, hoewel je weet dat de kans groot is dat de uitkomst negatief zal zijn, heeft niets meer te maken met goede zorg. Als een behandeling tot gevolg heeft dat iemand méér pijn lijdt, heeft die ingreep dan nog zin?
Ik probeer mij in te beelden hoe het anders had kunnen verlopen. Stel je eens voor dat we toen met alle zorgverstrekkers, de arts, maar ook verpleegkundigen of psychologen, en zelfs de ethicus, samen rond tafel waren gaan zitten om de situatie van die vrouw te bespreken. Dat we als team zouden hebben overlegd met de patiënte en haar familieleden. Zouden we dan ook tot die ingreep zijn overgegaan?
De kans is bijzonder klein. Want hadden we samen overlegd, dan zouden we niet alleen vanuit medisch perspectief hebben gekeken, maar ook vanuit zorgperspectief. En dat is breder dan de louter curatieve benadering. Gezondheid gaat namelijk over veel meer dan alleen de fysieke component. Gezondheid heeft evenveel te maken met kwaliteit van leven of zingeving. Als de patiënt die niet ervaart, dan mag je medische behandeling nog zo goed zijn, hij zal er niet beter van worden. Het brede perspectief is een voorwaarde voor goede zorg.
Ethische zorg
Het is pijnlijk om zoveel jaar later vast te stellen dat er zo weinig vooruitgang geboekt is. Nog altijd ligt de focus in onze gezondheidszorg te veel op medisch handelen, terwijl de oplossing voor de hand ligt. Willen we onze zorg naar een hoger niveau tillen, dan moeten we anders naar gezondheid kijken. Laat zorg vertrekken vanuit multidisciplinaire teams, met en rondom de patiënt. Artsen, verpleegkundigen en iedereen die bij de zorg betrokken is, moeten er op gelijkwaardige voet met elkaar in debat kunnen gaan, zonder onderscheid in rang of stand.
Pas als we erin slagen om vanuit de verschillende perspectieven samen tot een gedragen oplossing te komen, kan er sprake zijn van ethische zorg. Daarom zou elke zorginstelling gebaat zijn met een referentiepersoon ethiek die zorgverstrekkers kan helpen om vanuit andere perspectieven naar zorg te kijken. Communicatie is daarbij de sleutel tot succes. In plaats van door te behandelen moeten we doorpraten.
Onze gezondheidszorg is er de voorbije decennia spectaculair op vooruitgegaan. Met innovatieve behandelingen en steeds doeltreffender geneesmiddelen kunnen we mensen alsmaar langer in leven houden. Maar ergens onderweg zijn we de mens uit het oog verloren. Die wil niet per se honderd jaar oud worden, die wil vooral gezonde levensjaren. Een goede behandeling is één iets. Nu is het tijd voor goede zorg, vanuit een brede definitie op gezondheid.
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire