dS 20180504 bis zum bitteren Ende

Aanklacht: weduwe van, straf: levend begraven

Liu Xia, weduwe van China’s bekendste dissident, kwijnt weg en wil sterven. Ze heeft al jarenlang huisarrest, zonder aanklacht.

Van onze redactrice Giselle Nath

Liu Xia is wanhopig. ap

BrusselDe kritische schrijver Liu Xiaobo ijverde tegen de eenpartijstaat en won in 2010 de Nobelprijs voor de Vrede. Hij mocht de Chinese gevangenis niet verlaten om die op te halen. In 2017 overleed Liu Xiaobo aan leverkanker. Het regime liet hem pas vrij toen de ziekte niet meer te behandelen was. Ook zijn vrouw, dichter en fotografe Liu Xia, kwam in 2010 onder een officieuze vorm van huisarrest met zware bewaking.
Weduwe Liu Xia zit levend begraven in haar eigen huis, zonder internet of computer. Ze kan nergens naartoe, laat staan naar het buitenland. Ze is zwaar depressief, zegt dat ze niets meer heeft om voor te leven, nu Liu Xiaobo weg is, en dat sterven gemakkelijker is dan in deze omstandigheden doorgaan.
Een bevriende Chinese schrijver in Duitsland gaf gisteren een geluidsopname vrij van een huilende, wanhopige Liu Xia. ‘De hele wereld weet van mijn situatie, wat voor nut heeft het om er nog eens over te schrijven?’, haalt ze uit. ‘Als ik nu niet weg kan, zou ik beter thuis sterven.’

China ziet ‘mensenrechten’ als een codewoord voor westerse inmenging

Duitsland, dat aandringt op de vrijlating van Liu Xia, zei gisteren dat ze welkom is. Achter de schermen zouden diplomatieke plannen bestaan om haar discreet op te vangen. Blijkbaar zeggen Chinese bureaucraten ook al een tijdje aan Liu Xia dat ze mag vertrekken als bepaalde gevoelige politieke evenementen voorbij zijn. Eerst was dat het 19de partijcongres (vorig jaar), daarna het Volkscongres (maart van dit jaar). Dat deze geluidsopname uitlekte, toont aan dat Liu Xia alle hoop op een echte vrijlating kwijt is. Nochtans is ze nooit veroordeeld voor een misdrijf.
De sancties tegen het koppel stuiten niet alleen op onbegrip in het Westen, maar shockeren ook de andere dissidenten in China. Mensen laten lijden door ziekte, jarenlang isolement, gevluchte dissidenten schaduwen en intimideren tot in het buitenland… Peking treedt wel bijzonder hard op tegen activisten die pleiten voor meer democratie en mensenrechten. Waarom?

Mensenrechten, Chinese stijl

De Liu’s waren een symbool van onverzettelijkheid. Liu Xiaobo zelf weigerde asiel aan te vragen in een ander land en bleef na elke straf nieuwe kritiek geven. Vanuit de Chinese filosofie over straf en vergelding is zo’n hard lot dan ook logisch. ‘Een crimineel die spijt betoont en zich reformeert, kan opnieuw deel worden van de samenleving’, schrijft professor Pamella Seay (Universiteit Florida) over die filosofie. ‘Een (gewone) crimineel is nutteloos voor de samenleving.’ En de samenleving, zoals gedefinieerd door de communistische partij, gaat voor op het individu.
Daar komt nog bij dat China ‘universele mensenrechten’ als een codewoord ziet voor ‘westerse inmenging’. Het idee is bij voorbaat besmet, de verdedigers ervan ook. China beweert al een tijdje dat het een eigen, ‘Chinese’ versie van mensenrechten volgt. In de praktijk betekent dat vooral dat de staat de baas blijft.

http://www.standaard.be/cnt/dmf20180503_03496478