VERKIEZINGEN
HET LEVENSVERHAAL VAN VLADIMIR POETIN
belgaimage
Vladimir
Poetin stevent af op zijn vierde ambtstermijn als president van Rusland. Al
sinds zijn jeugd timmert Poetin aan een imago van kracht en onaantastbaarheid.
Eerst door op de vuist te gaan met buurjongens, later door (inter)nationaal als
eerste een klap uit te delen aan tegenstanders.
SYLVIE VAN GINNIKEN
In een krappe communistenflat in Leningrad (tegenwoordig Sint-Petersburg) verwelkomen een poetsvrouw en een matroos, die bij de KGB heeft gewerkt, hun derde kind: Vladimir Vladimirovitsj Poetin. Het is 1952 en hun eerste twee kinderen, Albert en Viktor, zijn enige tijd geleden gestorven. De moeder van Vladimir, die bij zijn geboorte al 41 is, zal haar zoon heel haar leven lang als ‘een wonderlijk godsgeschenk’ beschrijven.
Poetin in 1960,
hij is dan 8 jaar oud. belgaimage
Als kind is Poetin nogal onzeker. Zijn kleine gestalte maakt hem het mikpunt van gepest door zijn grotere leeftijdsgenoten. Zijn kindertijd speelt zich grotendeels af op het grauwe binnenplein van het appartementsgebouw waar het gezin Poetin woont. Hij speelt er met wat beschikbaar is: afval, versleten speelgoed en ratten. Later zou hij daarover aan de Russische media zeggen dat die periode erg leerrijk was voor hem.
‘Ik speelde als kind altijd met ratten. Ik
joeg ze op met een stok en treiterde ze tot ze er zowel bang als gek van
werden. Tot ik een rat zo erg in het nauw dreef dat zij mij aanviel. Toen
begreep ik het: de jager kan al snel de prooi worden.’
Als prooi van pesterijen besloot Poetin zich
op te werken tot jager. Na de schooluren trok hij naar de sportzaal, waar hij
kennismaakte met gevechtssport. De relatief kleine Poetin leerde dat niet de
brute kracht maar de techniek ertoe doet wanneer je oog in oog staat met de
vijand en paste – tot ongenoegen van zijn moeder – al snel succesvol enkele
houdgrepen toe op buurjongens.
Een beeld uit
de jaren zeventig. belgaimage
‘In al die jaren gevechtstraining heb ik geleerd dat je, wanneer het gevecht onvermijdelijk is, beter zelf de eerste klap uitdeelt’, zei Poetin later tijdens een interview in de Russische krant ‘Rossijskaja Gazeta’. Klappen uitdelen is beter dan klappen krijgen, was het motto van de vele jeugdbendes die actief waren in de wijk waar de Poetins woonden. De jonge Vladimir sloot zich als tiener aan bij verscheidene jeugdbendes die bekend stonden voor diefstal, afpersing en slagen en verwondingen.
Samen met zijn
ouders in 1975. belgaimage
Toen Poetin, die indertijd de reputatie van ‘judokampioen’ van de stad had, in de gevangenis belandde en zijn moeder dat te weten kwam, verplichtte ze haar zoon om zijn bendeactiviteiten te staken. Gezien haar matige gezondheid kon zijn moeder hem evenwel niet controleren. Het enige wat ze zag, was dat Poetin na zijn eerste bokstraining met een gebroken neus thuiskwam. Hij koos daarna voluit voor judo en verliet de straatbendes waarmee hij optrok.
In een
KGB-uniform. belgaimage
Onder meer geïnspireerd door de verhalen die hij van zijn vader hoorde, raakte Poetin in de ban van de Russische geheime dienst KGB. Hij doorzocht de parken rond het appartementsgebouw waar het gezin woonde op zoek naar verborgen boodschappen van spionnen. Toen hij in 1975 afstudeerde aan de universiteit van Leningrad (met een thesis over de Amerikaanse en Afrikaanse politiek), ging Poetin meteen werken voor de KGB.
Foto uit 1969,
dansend met Elena. belgaimage
De ambitieuze Poetin nam zijn baan bij de buitenlandse inlichtingendienst bijzonder ernstig en werkte nauwgezet en gedreven. Voor liefde was er nauwelijks plaats in zijn leven. Net zoals in zijn tienerjaren (de foto waarop hij als tiener danst met een meisje, is een unicum) had Poetin meer oog voor zijn studie en werk dan voor een vriendin.
Toch kon een van zijn beste vrienden hem
overtuigen om een meisje dat hij leuk vond uit te vragen: Ljoedmila. Zij wist
Poetin te ‘ontdooien’ en kon hem doen lachen met de flauwste grapjes. De twee
werden verliefd, maar zelfs toen het paar al getrouwd was, testte Poetin
regelmatig of Ljoedmila geen spionne of naïeveling was. Van een vreemde
telefoon van iemand die aan haar vroeg wat haar man voor de kost deed tot haar
laten schaduwen wanneer ze inkopen ging doen: volledig vertrouwen was iets wat
Ljoedmila Poetina van haar man nooit zou krijgen.
Poetin en
Ljoedmila bij de geboorte van hun dochter. belgaimage
Van 1985 tot 1990 woonde Poetin in Dresden, waar hij de toenmalige Duitse Democratische Republiek in de gaten hield voor de KGB. Hij verhoorde dissidenten en nam ze gevangen. Ook westerse spionnen opsporen en tegenhouden was een van zijn taken. Intussen kregen Ljoedmila en hij twee dochters: Maria (1985) en Jekatarina (1986).
Toen de Berlijnse Muur gevallen was (in
1989), wilden de Poetins terugkeren naar Leningrad, maar de KGB beval Poetin om
zo lang mogelijk informatie te vergaren. Dat leidde in december dat jaar bijna
tot een dodelijke confrontatie die Poetins politieke beslissingen tot op heden
lijkt te beïnvloeden. Een grote groep gewapende demonstranten stond plots voor
de poorten van de KGB-afdeling en wilde de boel platbranden, inclusief vrouwen
en kinderen. Poetin maakte hen wijs dat ze onmiddellijk zouden worden
neergeschoten door sluipschutters en dat het kwartier zwaarbewapend was. De
menigte droop af. Maar toen de aanwezige KGB-medewerkers vroegen om versterking
naar Dresden te sturen omdat hun leven in gevaar was, bleef het stil aan de
overkant.
‘Wij kunnen niets doen zonder orders van
Moskou’, klonk het uiteindelijk. Op dat moment beseften de Russen dat Moskou
hen in de steek had gelaten.
De manier waarop Poetin bij internationale
conflicten waarbij Russen zijn betrokken, speecht over hoe ‘Rusland hen nooit
in de steek zal laten, hoe ver zij zich ook van het vaderland bevinden’, is
volgens Ruslandexperts geïnspireerd op het voorval in Dresden. ‘Nu hij zelf aan
de macht is, is hij Moskou. Hij zal daarom nooit zwijgen’, zei Duits
biograficus Boris Reitschuster aan de BBC.
Met zijn twee
dochters. belgaimage
Nadat Poetin weer naar Leningrad mocht terugkeren, wist hij zich – in de jaren negentig – op te werken binnen de KGB en werd hij de belangrijkste vertrouweling van de burgemeester van Sint-Petersburg, Anatoli Sobtsjak (de vader van Ksenia Sobtsjak, die het anno 2018 tegen Poetin opneemt bij de presidentsverkiezingen). Financiële experts staan voor een raadsel wat die jaren betreft. Het vermogen van de Poetins steeg eind de jaren negentig namelijk hard, terwijl het inkomen van Poetin nauwelijks omhoog ging. Dat de Poetins een graantje meepikten van de deals die Sobtsjak met de plaatselijke maffia sloot, is al zeer vaak beargumenteerd door de Kremlin-kritische media in Rusland, maar is tot op heden niet zwart op wit bewezen.
Terwijl Poetin nog maar net met een halve
voet in de Russische politiek was gestapt, wist Sobtsjak hem meteen te lanceren
in hogere kringen. Rusland had nauwelijks van Vladimir Poetin gehoord toen hij
in 1999 waarnemend president werd omdat Boris Jeltsin de handdoek in de ring
moest gooien. Onder meer door enkele televisieoptredens waarin Poetin hard
inzette op ‘het uitroeien van Tsjetsjeens terrorisme’, vonden de Russen hun weg
naar zijn politieke standpunten.
Met zijn
echtgenote aan de Taj Mahal in oktober 2000. ap
In tegenstelling tot Jeltsin (die vaak als een beschonken hofnar werd afgeschilderd in binnen- en buitenland), profileerde Poetin zich als een sterke leider die de touwtjes stevig in handen houdt. Fotosessies van judo en paardrijden in ontblote bast doken begin de jaren 2000 overal op. Zelden kon de Russische pers Poetin betrappen op een echt spontaan moment. De onhandige fotoreeks voor de Taj Mahal in India, waarbij Poetin nog even aan zijn vrouw Ljoedmila moet vragen om toch wat dichter bij hem te komen zitten, was meteen ook een van de spontaanste.
Poetin ging in de eerste jaren van zijn
presidentschap ook zeer verzoenend om met de Verenigde Staten. Die meer
ontspannen sfeer in combinatie met economische stabiliteit en het uitblijven
van meer aanslagen uit Tsjetsjenië leidden tot een ongeziene populariteit in
eigen land.
Een stoere
president (begin dit jaar). afp
De periode van dooi en welvaart bleek echter van korte duur. Met problemen in Georgië (de Rozenrevolutie, 2003) en Oekraïne (de Oranjerevolutie, 2004) startten Poetin en de Navo het welles-nietjesspelletje over het uitbreiden van de westerse invloedssfeer, dat nog altijd voortduurt. Tegelijkertijd kalfde de Russische economie stilaan af. De laaghangende vruchten van olie en gas waren tegen 2008 bijna allemaal geplukt, terwijl structurele investeringen voor innovatie uitbleven. De toon van Poetin bleef met de jaren verharden naar de VS en de EU toe. Het zijn ‘vijanden’ die Rusland willen ‘kleineren’ en ‘uitdagen’. Op de staatstelevisie kregen de Russen plots heel veel ‘wat als de Derde Wereldoorlog uitbreekt’-debatten voorgeschoteld.
Hoewel Poetin in 2008 even de fakkel moest
doorgeven aan Dimitri Medvedev, zijn premier, bleef hij achter de schermen
stevig in het zadel zitten. Zijn terugkeer in 2012 stond dan ook in de sterren
geschreven.
De spanningen over territoriumdrift kwamen
tot een hoogtepunt in 2014. In een jaar tijd domineerden drie Russische
crisissen het Europese toneel: de Oekraïnecrisis, de annexatie van de Krim en
de crash van vlucht MH-17. De sfeer bereikte een nieuw dieptepunt toen langs
weerskanten met sancties werd gezwaaid en zowel de Europese als de Russische
economie getroffen werden. Al hebben
sindsdien vooral de Russen het moeilijk.
Samen met
Fifa-voorzitter Gianni Infantino in november 2016. ap
De toon van de Russische president jegens de Amerikaanse en Europese ‘vijanden’ bleef verharden en lijkt anno 2018 nog niet over zijn hoogtepunt heen. ‘Jullie wilden niet luisteren: luister nu maar eens naar ons’, zei Poetin begin maart toen hij nieuwe kernwapens voorstelde. ‘Jullie wilden Rusland klein krijgen, jullie wilden Rusland kapotmaken. Wel, dat is niet gelukt.’
Hoewel Poetin tijdens diezelfde presentatie
openlijk toegaf dat de economie, het toerisme, de gezondheidszorg en het
geboortecijfer dringend een flinke duw in de rug nodig hebben, want dat het
land achteruit dreigt te gaan in plaats van vooruit, koppelt het leeuwendeel
van de Russen die achteruitgang niet aan de politieke beslissingen van Poetin.
Bovendien is er nauwelijks sprake van een politieke oppositie in het land, mede
doordat Alexei Navalny niet mag deelnemen aan de verkiezingen. Daardoor ligt de
weg wagenwijd open voor een vierde ambtstermijn.
Verkiezingsmeeting,
vorige donderdag in Moskou. epa-efe
De vraag is dus niet of Poetin herverkozen wordt, maar hoelang hij nog aan de macht zal zijn. De komende jaren zullen in alle opzichten cruciaal zijn voor de tot op heden onaantastbare Russische leider.
Bronnen: Novaja Gazeta, ‘De Nieuwe Tsaar’ (Steven
Lee Myers), Rossijskaja Gazeta, Kanal 1, Prjamaja Retsj: biografija Vladimira
Poetina (Vadim Rachmanov), Een geschiendenis van Rusland (Jan Willem Bezemer)
http://www.standaard.be/plus/20180316/avond/optimized
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire