dS 2018 Aug Een huis voor 100.000 Euro

De riante terrassen bieden extra leefruimte.

Duurzaam bouwen met stro en gerecupereerde materialen

Een huis voor 100.000 euro

Een nieuwbouw hoeft geen stukken van mensen te kosten, dat bewijzen Wouter en Kathleen uit Lokeren. Ze staken zelf de handen uit de mouwen. Zo brachten ze oude charme in hun gloednieuwe woning en reduceerden ze hun ecologische voetafdruk. Veerle Beirnaert, foto’s Lisa Van Damme

Technische fiche Lees verder onderaan

Paalwoning

Samen met hun twee dochters wonen Wouter en Kathleen in een strobalenwoning op palen van anderhalve meter hoog. Ze genieten van een grandioos uitzicht, zonder enige afbakening. Leefruimte, terras en maïsvelden vloeien vrijelijk in elkaar over. Hun terrein lijkt onbegrensd, hoewel de woonoppervlakte zeer bescheiden werd gehouden.
‘De binnenruimte is 96 vierkante meter groot, zegt Wouter. ‘Met die ruimte moesten we slim omspringen om er het maximum uit te halen. Onze plafonds zijn iets meer dan drie meter hoog, dat draagt bij tot het ruimtegevoel. Bovendien staat het huis op palen, zodat we boven de velden uitkijken. Alsof je compleet vrij bent ...’
Het paar was gewend aan compact wonen. Ooit woonden ze in een stacaravan, neergeplant achter het ouderlijke huis van Wouter. ‘Dat was niet zomaar kamperen, we hebben daar vier jaar gewoond’, vertelt hij. ‘Als gezin, onze oudste dochter was toen al geboren. Zij heeft nog fijne herinneringen aan haar kleutertijd in de tuin van oma en opa.’

‘Met stro bouw je een composteerbare woning’

‘Het leven verloopt nu eenmaal in fases: eerst huurden we een appartementje, dan kwam de stacaravan. Daarna wilden we een echt huis in de natuur. We hadden al een kijkje genomen in een stro­balenwoning in Tongeren en daar waren we direct zot van.’
‘We waren helemaal weg van het natuurlijke concept’, gaat Kathleen voort. ‘We zijn allebei natuurmensen. Maar we werden vooral overweldigd door het aangename binnenklimaat: dat blijkt heel typisch voor een strobalenwoning. Het lijkt wel alsof je een ander soort lucht inademt.’
‘We wisten dus heel goed wat we wilden’, zegt Wouter. ‘Maar we vroegen ons af of we het financieel zouden aankunnen.’

Hyperefficiënt

Grote schuiframen bieden een prachtig uitzicht over de velden.

Wouter en Kathleen waren vastberaden. Kort daarop contacteerden ze architect Eric Boddaert voor een budgetvriendelijk ontwerp. Hij is een van de pioniers van ecologisch bouwen in Vlaanderen. Hij kwam op bezoek in de stacaravan van het jonge gezin.
‘Ik stond ervan versteld hoe ze het klaarspeelden om met z’n drietjes op zo’n beperkte oppervlakte te wonen’, vertelt Eric. ‘Ze hadden geleerd om elke kubieke decimeter hyperefficiënt te gebruiken. Daarom heb ik in een eerste fase mijn oor bij hen te luisteren gelegd. Ze hadden bijvoorbeeld originele ideeën om te koken met weinig materiaal en op een beperkte plaats. Ook voor alle andere woonfuncties hadden ze leuke oplossingen bedacht.’
‘Ik zag het als een nobele missie om hun losse, maar creatieve ­ideeën te integreren in een plan. Bovendien moesten we ons beperken tot honderd vierkante meter. Een uitdaging.’

Fusion

Een typische nieuwbouwstijl vonden de bewoners te steriel. In hun inrichting combineerden ze oud en nieuw materiaal.

‘Ik hoop van harte dat dit project ook andere starters en jonge gezinnen kan inspireren’, zegt de architect. ‘Je hoort wel vaker dat een open bebouwing alleen nog voor de happy few is weggelegd. Reken maar mee: 200.000 euro voor een bouwgrond en dan nog 300.000 euro voor een goedkope sleutel-op-de-deur­woning. Aan het eind van de rit heb je dan een vrij banaal stulpje en toch heb je daar 500.000 euro voor neergeteld. Zo’n bedrag doet jonge mensen duizelen: dat krijgen ze niet zomaar losgepeuterd bij de bank. Misschien lukt het voor koppels die extreem goed verdienen? En anders heb je een vet spaarvarken nodig. Of een suikertante.’
Bij Wouter en Kathleen liep het wel even anders. De bouwgrond was een grote hap uit hun budget. Ze zijn wel op een prachtig perceel beland: de laatste kavel aan het eind van een doodlopende straat.
‘Strobalenbouw maakt het kostenplaatje ook haalbaar. Als je zelf de handen uit de mouwen steekt, dan wordt het zelfs zéér haalbaar’, zegt Eric Boddaert. ‘Zo kan je de arbeidskosten tot een minimum beperken en betaal je eigenlijk alleen het materiaal.’

Een hoogslaper biedt extra ruimte om te spelen.

‘Maar de materialen hoeven niet nieuw te zijn’, zegt Kathleen. ‘We wisten meteen dat we voor ­fusion zouden gaan: oude en nieuwe elementen samenbrengen. Zo hebben we hier een pompbak met een verhaal, oude deuren ... Zo stop je meteen ook authenticiteit in een nieuwbouw. Want echt nieuwe huizen zien er naar onze smaak veel te steriel uit. Een beetje zielloos. Dat wilden we hier vermijden.’
‘Eén deur komt uit ons vroeger stamcafé. Dat was café Den Overkant in Lokeren’, vertelt Wouter. ‘De zaak is gesloten ondertussen, maar leeft hier voort. Er zijn nog een aantal open deurgaten. Maar dat is geen probleem. We verwachten nog deuren van afbraakwerken bij familie.’

Ecologische voetafdruk

‘De grote meerwaarde van strobalenbouw zit in het verkleinen van je ecologische voetafdruk’, benadrukt Eric. ‘Je bouwt een composteerbare woning. Als je ze over zeventig jaar zou afbreken, kan de natuur verder groeien en evolueren met de elementen die in je huis zaten. En dan hebben we het nog niet eens over de stookkosten gehad. Of liever: over het inperken van de stookkosten.’

Een van de oude deuren komt uit hun stamcafé.

‘We maken hier voornamelijk gebruik van een natuurlijke manier van verwarmen: de zon’, zegt Wouter. ‘De oriëntatie van ons perceel is daarvoor ideaal. Aan de zuidkant hebben we grote raampartijen, gecombineerd met een extra brede overkapping van het dak. Zo hadden we meteen een groot overdekt terras, zonder extra investering, maar het houdt ook de zon buiten in de zomer. In de winter valt de lage zon wel binnen. Zalig is dat. Op een zonnige winterdag is het hier 23 graden zonder te verwarmen.’

Buiten leven

Voor dit gezin valt het best mee om op 100 vierkante meter te wonen. De grote terrassen bieden nog extra leefruimte. Het terras van 50 vierkante meter aan de zuidkant kan je gerust riant noemen. Dat voelt ook allemaal als leefruimte.
‘Een mooie buitenruimte creëren hoort bij compact bouwen’, zegt de architect. Zo werk je ook kostenefficiënt: de plaatsen die je moet onderhouden en verwarmen, houd je best zo klein mogelijk. Dat kan je dan uitbreiden met een overdekt terras, om de bewoonbare oppervlakte te verdubbelen, of toch bijna... dat geeft extra levenskwaliteit.’

’Bij mooi weer laten we de schuiframen openstaan en hebben we één grote living, binnen én buiten’, vertelt Wouter. ‘Buiten leven is een must voor ons, dat was ook het belangrijkste punt in onze briefing voor Eric. Het hoort allemaal bij de levensstijl die we ons hebben eigen gemaakt in de sta­caravan.’
’Dat gevoel van vrijheid willen we graag in ere houden’, beaamt Kathleen. ‘Ook nu we in een echt huis wonen.’

Technische fiche

Oppervlakte perceel: 10 are
Bewoonbare oppervlakte: 96 vierkante meter binnen­oppervlakte + 63 vierkante meter overdekte terrassen
Bouwmateriaal: houtskelet, strobalen, leem
Afwerking badkamer: ­tadelakt
Dak: 42 cm cellulose-isolatie
Ventilatie: Verluchtings­systeem C+
Kostprijs: 100.000 euro, btw inbegrepen
Architect: Eric Boddaert
www.ericboddaert.be

http://www.standaard.be/cnt/dmf20180830_03692043